Thường vị trí ghế nào an toàn và nguy hiểm nhất trên xe ô tô? Bí quyết chọn vị trí ngồi an toàn trên xe ô tô. Giải mã mức độ an toàn của từng vị trí: ghế nào an toàn nhất, vị trí nào nên hạn chế, và lưu ý đặc biệt cho trẻ em. Đảm bảo an toàn cho bản thân và mọi người khi di chuyển.
Thường vị trí ghế nào an toàn và nguy hiểm nhất trên xe ô tô?
Theo cơ quan An toàn quốc gia Mỹ, vị trí ghế ngồi trên ô tô cũng là một yếu tố không nhỏ ảnh hưởng đến mức độ tổn hại khi xảy ra tai nạn giao thông. Tùy thiết kế, các dòng xe thương mại phổ biến 5 chỗ, 7 chỗ, 9-16 chỗ, 30 chỗ sẽ có vị trí ngồi an toàn và nguy hiểm khác nhau.
Vị trí ghế nào an toàn và nguy hiểm nhất trên xe ô tô?
Dòng sedan, hatchback (4-5 chỗ ngồi)
Vị trí ngồi nguy hiểm trên ô tô 5 chỗ là vị trí ngồi cạnh người lái. Bởi khi xe xảy ra va chạm trực diện, theo phản xạ tự nhiên, người lái thường đánh vô lăng theo hướng bảo vệ cho bản thân. Do đó, ghế phụ bên cạnh sẽ là vị trí chịu ảnh hưởng nặng nề hơn. Mặt khác, khi xe va chạm trực diện, người ngồi ở hàng ghế trước phải chịu lực quán tính lớn nên dễ bị đập đầu và ngực vào bảng taplo nếu dây an toàn và túi khí hoạt động không hiệu quả. Đặc biệt càng nguy hiểm hơn nếu kính chắn gió phía trước bị vỡ.
Vị trí ngồi trên xe ô tô an toàn nhất là ở giữa và sau lưng ghế lái. Bởi nếu va chạm trực diện, hàng ghế phía sau sẽ chịu lực tác động ít hơn. Do phản xả tự nhiên của người lái là đánh lái theo hướng bảo vệ cho bản thân nên người ngồi phía sau tài xế cũng sẽ an toàn hơn.
Dòng xe CUV, SUV, MPV (7 chỗ)
Các dòng xe SUV, MPV có cấu tạo khung và cabin riêng biệt. Theo đó, cabin được gắn kết với khung xe bằng nhiều bu lông và đai ốc nên có khả năng chống chịu va đập tốt hơn sedan. Tuy nhiên, nếu bị tông từ phía sau, thì phần đuôi của SUV, MPV rất dễ bị biến dạng và gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng người ngồi sau.
Một trường hợp khác, nếu đi nhanh, phanh gấp, va chạm mạnh, xe 7 chỗ dễ xảy ra hiện tượng “văng đuôi”. Và khi bị “văng đuôi”, hàng ghế cuối rất nguy hiểm bởi chịu quán tính lớn. Trong khi người ngồi hàng cuối xe 7 chỗ thường ít khi thắt dây an toàn. Do đó, hậu quả có thể tăng lên gấp bội.
Theo các chuyên gia, vị trí ngồi giữa ở hàng ghế thứ hai được xem là an toàn nhất trên dòng xe CUV, SUV, MPV. Nguy cơ chấn thương nặng do tai nạn giao thông là thấp nhất, đồng thời có khả năng giảm nhẹ hơn 70% tổn thương so với các vị trí ngồi còn lại nếu xe xảy ra va chạm.
Dòng xe buýt cỡ nhỏ, mini bus (16-29 chỗ)
Với dòng xe 16 – 29 chỗ, vị trí ngồi phía trước cạnh ghế lái được xem là nguy hiểm nhất. Bởi khi xảy ra va chạm, lực quán tính mạnh sẽ khiến người ngồi ở vị trí này dễ bị va đập mạnh. Trong khi đó, những hàng ghế phía sau sẽ ít chịu tác động hơn.
Trong trường hợp xe bị đâm từ hai bên, vị trí ngồi ở cạnh hai bên cửa sổ là nguy hiểm nhất. Nếu xe bị đâm từ dưới, vị trí hàng ghế cuối cùng là nguy hiểm nhất. Do đó, vị trí ngồi giữa sẽ là an toàn nhất.
Hàng ghế giữa, đặc biệt là ghế ngồi ngược lại với hướng di chuyển của xe là vị trí an toàn nhất trên dòng xe 6-19 chỗ bởi chịu ít ảnh hưởng từ lực quán tính khi va chạm hay phanh gấp.
Xe khách, xe buýt cỡ lớn (trên 30 chỗ)
Người ngồi ở hàng ghế chạy dọc cửa sổ bên phía tài xế trên xe 30 chỗ sẽ chịu tác động lớn nhất nếu va chạm với xe ngược chiều, đặc biệt nguy hiểm hơn khi kính cửa sổ bị vỡ.
Tài xế thường có xu hướng đánh lái sang phải nếu gặp các tình huống bất ngờ nên các vị trí này sẽ nguy hiểm nhất. Ngoài ra, còn có một số vị trí ở gần cửa ra vào.
Vị trí lý tưởng nhất là các hàng ghế ở giữa. Nên chọn các ghế có hướng ngược chiều về phía sau để giảm thiểu thấp nhất ảnh hưởng nếu có tai nạn xảy ra.
Kiến thức an toàn cho hành khách ngồi trên ô tô
Trẻ em đi ô tô ngồi nên ngồi chỗ nào?
Theo một nghiên cứu của đại học Buffalo (Mỹ), hàng ghế sau xe ô tô có độ an toàn lớn hơn hàng ghế trước lên đến 59 – 86%. Ở hàng ghế sau, vị trí an toàn nhất chính là ở giữa với độ an toàn cao hơn 25% so với hai ghế sát cửa sổ.
Ví trí giữa hàng sau là an toàn nhất chủ yếu vì nó cách xa những ngoại lực tác động khi xe xảy ra va chạm. Nếu xe bị đâm trực diện, hàng ghế trước sẽ bị tổn hại nhiều nhất. Nếu xe bị đâm ngang hông thì ghế sát cửa sẽ bị ảnh hưởng lớn nhất.
Như vậy có thể thấy, vị trí chính giữa của hàng ghế sau là vị trí an toàn nhất trên ô tô. Trong khi đó, ghế trước cạnh ghế lái lại là vị trí nguy hiểm nhất. Tuy nhiên, vị trí ở giữa hàng ghế sau lại thường không được nhiều người yêu thích. Lý do là nó khá hẹp, lưng ghế cứng không êm ái và thoải mái như hai ghế bên.
Cục An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ và Học viện nhi khoa Mỹ (AAP) đã đưa ra khuyến cáo rằng nên cho trẻ em dưới 13 tuổi ngồi ở vị trí chính giữa hàng ghế sau. Với những trẻ dưới 9 tuổi cần sử dụng ghế trẻ em ô tô. Loại ghế này sẽ giúp trẻ ngồi đúng tư thế, bảo vệ trẻ, hạn chế tối đa tổn thương nếu xe bị va chạm. Với những trẻ trên 9 tuổi hay cả người lớn dù ngồi ghế giữa cũng phải thắt dây an toàn. Nếu không thì độ an toàn của vị trí này cũng phát huy tối đa.
Tại dự thảo Luật Bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ, Bộ Công an cũng từng có đề xuất luật cấm trẻ em ngồi ghế trước ô tô. Cụ thể quy định trẻ em dưới 12 tuổi (hoặc trẻ có chiều cao dưới 1,35m) không ngồi ghế phía trước. Ngoài ra, trẻ em dưới 4 tuổi phải dùng ghế trẻ em ô tô chuyên dụng.
Vì sao trẻ em nên ngồi quay mặt khi đi xe?
Theo thông tin thống kê năm 2008 tại Mỹ, nếu trẻ em nhỏ hơn 2 tuổi mà ngồi ô tô hướng mặt về phía trước thì khi xe bị va chạm, tỷ lệ bị thương nặng hay tử vong lên đến 75%. Nếu trẻ ngồi ghế quay lưng hướng mặt về phía sau thì có thể nâng cao độ an toàn gấp 5 lần.
Nguyên nhân là do trẻ em có phần đầu nặng và cổ yếu. Nếu ngồi quay mặt về phía trước, khi xe bị va chạm, phần thân trẻ được đai an toàn giữ lại nhưng phần đầu vẫn theo lực quán tính lao mạnh về trước. Điều này có thể làm cổ bị gãy, cột sống bị chấn thương nghiêm trọng. Do đó, các chuyên gia về an toàn giao thông luôn khuyến cáo nên cho trẻ em ngồi ô tô quay mặt về phía sau cho đến khi trẻ được 5 tuổi hoặc ít tối thiểu là 2 tuổi.
Không nên cho trẻ em ngồi ghế trước
Trong dự thảo Luật Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ do Chính phủ trình trình Quốc hội năm 2020 có quy định về chỗ ngồi của trẻ em trên ô tô, cụ thể: “Trẻ em dưới 12 tuổi hoặc dưới 1,35 m được chở trên ôtô không được ngồi ở hàng ghế trước (vị trí ghế cạnh người lái xe) khi tham gia giao thông đường bộ, trừ trường hợp đối với xe chỉ có một hàng ghế. Đối với trẻ em dưới 4 tuổi phải được chở bằng ghế thiết kế dành cho trẻ em. Người lái xe có trách nhiệm kiểm tra, hướng dẫn việc thắt dây an toàn cho trẻ”.
Theo một số nghiên cứu, vị trí hàng ghế trước sẽ khiến trẻ chịu nhiều lực tác động hơn nếu có va chạm giao thông. Ngoài ra, túi khí có lực bung lên tới 300km/h, khi có va chạm túi khí sẽ được kích hoạt, đối với người lớn túi khí sẽ có tác dụng giảm chấn, bảo vệ rất tốt, còn với trẻ nhỏ, túi khí đôi khi lại có tác dụng ngược, gây nguy hiểm như chính vụ tai nạn.
Kết luận
Lựa chọn vị trí ngồi an toàn trên xe ô tô là việc đơn giản nhưng mang lại hiệu quả cao trong việc phòng ngừa chấn thương khi xảy ra tai nạn. Bên cạnh đó, việc tuân thủ các quy tắc an toàn như thắt dây an toàn, không sử dụng điện thoại khi lái xe… là điều kiện tiên quyết để đảm bảo an toàn cho bản thân và những người tham gia giao thông.
