Hướng dẫn tự học lái xe số sàn đơn giản và dễ hiểu cho người mới tập lái

Tự học lái xe số sàn với 7 bước đơn giản

Nguyên tắc hoạt động của bộ ly hợp (côn, ambada) khi học lái xe số sàn

Để có thể bắt đầu việc học lái xe số sàn, trước hết bạn cần hiểu về nguyên tắc hoạt động của bộ ly hợp / ambada / côn (sau đây gọi chung là côn). Vì đây chính là bộ phận quan trọng nhất cần hiểu rõ khi điều khiển một mẫu xe ô tô được trang bị hệ thống số sàn.

Ở vị trí ghế lái thường sẽ có 3 bàn đạp, nằm ở phía chân bên trái người lái là côn, ở giữa là phanh và chân ga ở phía ngoài cùng bên phải (CBA). Cách bố trí này không thay đổi ngay cả với các xe có vô lăng bên trái hay vô lăng bên phải.

Côn được nhả ra để ngắt truyền động từ động cơ đang quay đến các bánh xe và cho phép bạn sang số mà không cần mài côn của từng số riêng rẽ. Trước khi bạn sang số (lên hoặc xuống), phải nhấn côn.

Bước chuẩn bị khi học lái xe số sàn

Thắt dây đai an toàn

Đây là quy tắc đầu tiên và cơ bản nhất, việc thắt dây an toàn khi lái xe ô tô sẽ giúp bạn và mọi người đi trên xe ô tô luôn an toàn trước những rủi ro khi lưu thông ngoài đường.

Điều chỉnh ghế và gương khi học lái xe số sàn

Điều chỉnh vị trí ghế sao cho việc ngồi lái thoải mái nhất (không quá gần hoặc quá xa vô-lăng), đủ cho phép bạn nhấn hết hành trình chân côn. Bên cạnh đó, việc chỉnh gương chiếu hậu cũng rất quan trọng, hãy chỉnh gương hậu sao cho quan sát được phía sau hai bên và chính giữa.

Kiểm tra chắc chắn cần số đang ở vị trí N (Neutral)

Di chuyển cần số về vị trí trung tâm. Đây là vị trí mà cần số có thể tự do khi di chuyển từ bên này sang bên kia. Xe được coi là không vào số khi cần số ở vị trí trung tâm hoặc chân côn bị nhấn xuống hoàn toàn

Số N là chữ viết tắt từ “neutral”, có nghĩa là vị trí số 0. Khi đang ở vị trí này động cơ xe chạy không tải (hoạt động nhưng không chuyển động). Vì vậy luôn cài số ở vị trí số N trong trường hợp kéo, đẩy xe khi đi bảo trì bảo dưỡng, kéo xe trên đường khi xe không mai gặp sự cố.

Sơ đồ chuyển số tùy thuộc vào từng loại xe. Tuy nhiên sơ đồ này thường được vẽ ngay trên cần nắm số. Để việc chuyển số thuần thục mà không cần phải nhìn xuống cần số, bạn nên luyện kỹ năng này bằng cách: để chìa khóa ở vị trí tắt, thực hành việc chuyển số (kết hợp với chân côn), mắt không nhìn cần số.

Khởi động xe

Đối với xe số sàn, khi bạn khởi động xe bằng chìa khóa hoặc nút nhấn Start/Stop thì bao giờ cần số cũng phải ở vị trí số 0 (N, mo), thắng tay vẫn còn đang trong chế độ thắng và phải đảm bảo rằng bạn đang đạp hết hành trình chân côn.

Khi động cơ nổ máy, bạn có thể nhả chân khỏi chân côn (miễn là cần số luôn ở vị trí trung tâm). Tại lúc này, kéo phanh tay để chuẩn bị bắt đầu di chuyển.

Quy tắc vào/sang số khi học lái xe số sàn

Thông thường, mỗi xe số sàn sẽ có 5 số tiến (từ 1 – 5) và 1 số lùi (R). Để có thể vận hành một chiếc xe ô tô số sàn mượt mà, không bị giật khục, bạn cần hiểu rõ và thành thạo các động tác sang số tiến hoặc lùi.

• Số 1 là số đầu tiên và thường sẽ nằm ở vị trí phía trên bên trái. (Chú ý sơ đồ trực quan về các số trên đỉnh cần số)
• Số 2 thường sẽ nằm ở góc dưới cùng bên trái (ngay dưới số 1)
• Số 3 thường có vị trí ở chính giữa hàng trên
• Số 4 sẽ nằm vị trí chính giữa hàng 2
• Số 5 thường sẽ nằm trên cùng bên phải
• Số Lùi (R) thường sẽ nằm góc dưới cùng bên phải

Để vào số với xe số sàn, côn phải được cắt hoàn toàn, có nghĩ là bạn phải đạp hết hành trình chân côn xuống sát sàn xe. Thực tế cho thấy, rất nhiều trường hợp sẽ cảm thấy việc vào số rất nặng và khó nhọc do chân côn của xe chưa đạp hết tầm.

Để xe chạy, nhấc chân ra khỏi bàn đạp côn cho đến khi vòng quay giảm từ từ và nhấn nhẹ vào chân ga. Nhấn nhẹ chân ga và nhả nhẹ chân côn. Bạn sẽ phải làm việc này một vài lần để tìm được sự kết hợp hài hòa giữa áp lực lên xuống.

Để chuyển số với xe số sàn, côn phải được cắt hoàn toàn, có nghĩa chân côn phải đạp hết. Khi nhả côn để xe chuyển động, phải phối hợp nhịp nhàng giữa chân ga và chân côn để việc chuyển số diễn ra êm ái. Chỉ khi thực hiện đúng thao tác “côn ra ga vào” (giảm ga và cắt côn nhanh – sang số – nhả côn từ từ kết hợp tăng ga), côn mới không bị mài, máy mới khoẻ, tránh bị ì.

Cần lưu ý rằng: Hộp số, chân côn, chân ga, chân phanh cần được tập luyện để có thể điều khiển một cách trơn tru và dễ dàng nhất. Đặc biệt là số khá thấp ( Số 1) thì chúng ta mớm côn từ từ, Số 2 thì nhanh hơn chút, lần lượt các số 3 – 4 – 5 cũng vậy, tùy vào tốc độ, tùy vào số để mở côn. Hơn nhau việc lên số và côn để di chuyển đi, nếu kết hợp không đồng đều thì xe có thể chết máy, có thể rù máy và có thể ảnh hưởng đến chất lượng của động cơ sau này.

Cách dừng hoặc đỗ xe khi học lái xe số sàn

Khi bạn dừng lại, nhả chân phải ra khỏi chân ga và nhấn chân phanh xuống còn khoảng 15km/h bạn sẽ cảm nhận thấy xe bắt đầu rung giật. Nhấn hoàn toàn chân côn xuống, di chuyển cần số đến vị trí trung tâm (số N) để tránh xe bị tắt máy.

Hãy chắc chắn phanh xe khi cần số đang ở số chạy chứ không phải N, vì nếu ở N xe sẽ chạy theo quán tính, khi đó phanh sẽ chậm tác dụng. Phanh cho tới khi tốc độ vòng tua máy cao hơn chế độ chạy không tải đôi chút, cắt côn, đưa cần số về vị trí N.

Khi xe bạn gần như di chuyển rất chậm, hãy giảm áp lực lên bàn đạp phanh cho đến khi nó được giải phóng hoàn toàn. Bằng cách này, các lực tác động lên trọng lượng của chúng ở phía trước và phía sau xe sẽ được phân phối lại cho đến khi xe dừng hẳn để có được một cú hãm hiệu quả và nhẹ nhàng. Không nhả phanh quá sớm hoặc có nguy cơ vượt qua điểm dừng.

Cách lùi xe số sàn đơn giản

Khi di chuyển đến điểm dừng/đậu/đỗ xe bạn đạp hết chân côn, đạp thắng sau đó vào số lùi (số R), tiếp theo bạn từ từ nhả chân côn ra, tiếp tục nhả luôn chân thắng và đừng để xe bị tắt máy đến khi xe bắt đầu lùi lại theo ý muốn. Nếu muốn lùi nhanh thì nhả chân thắng và côn nhiều hơn, nếu muốn lùi chậm từ từ để canh hướng thì bạn cần kiểm soát chân côn và chân thắng theo tốc độ mà mình muốn.

Lái xe số sàn sao cho đúng?

Khác với số tự động, việc lái xe số sàn cần nhiều thao tác thuần thục, nhưng các kinh nghiệm lái xe cùng những hướng dẫn lái xe số sàn cho người mới học đúng cách thì không phải ai cũng biết, vì vậy rất dễ dẫn đến sai thao tác. Một trong những sai lầm phổ biến nhất là khi vào cua, tài xế trả về số N (số mo, số 0) quá lâu. Khi xe vào cua, không nên ngắt li hợp mà chỉ nên nhả chân ga để giảm tốc độ. Khi vào cua mà bạn để cho xe chạy bằng quán tính bằng cách ngắt li hợp hay về số N thì bánh xe sẽ ít bám đường hơn là khi bạn nhấn ga nhẹ và giữ cho xe chạy chậm.

• Hãy nhớ ” Bỏ chân ga thì rà chân thắng ” – Đây là thao tác thường xuyên khi lái xe. Chân phải khi không dùng để nhấn ga phải ngay lập tức chuyển sang để hờ lên bàn đạp phanh, sẵn sàng xử lý tính huống tiếp theo.
• Hãy nhớ ” Lên số nào, xuống số đó ” – khi di chuyển ở nơi đèo dốc thì nên nhớ lên số nào thì xuống số đó. Tuy nhiên, câu nói trên còn hàm ý nhắc lái xe khi thả dốc dài thì không được đi số cao hoặc về mo.
• Hãy nhớ ” Đi chậm côn trước phanh sau, đi nhanh phanh trước côn sau an toàn “

Khi vượt, bạn cũng có thể thực hiện kỹ thuật “chuyển số tắt” (có nghĩa là khi chuyển từ số thấp sang số cao hơn và bỏ qua một số trung gian nào đó). Chẳng hạn như từ 3 sang thẳng số 5 để tiết kiệm nhiên liệu. Sẽ phức tạp hơn nếu cần chuyển gấp về số thấp, chẳng hạn như số 4 về số 2.

Trong trường hợp này, để tránh hỏng động cơ và ly hợp, vào thời điểm nhả chân côn, cần nhấn thêm chân phanh mạnh hơn so với bình thường, đây là kỹ thuật lái xe số sàn an toàn mà bạn cần nắm trước khi lái xe ra cao tốc hoặc xa lộ.

Đề-pa lên dốc khi tắc đường, kẹt xe, kẹt cầu

Nếu dùng theo cách như lúc học lái là dùng “côn – phanh tay – ga” hoặc “côn – phanh chân – ga” liên tục khi tắc đường trên dốc sẽ khiến bạn vã mồ hôi, chân tay bạn mỏi nhừ. Để đề-pa lên dốc liên tục khi bị tắc đường ở dốc, bạn cần phải luyện thêm thật nhuần nhuyễn “côn – ga”, để có thể giữ xe đứng trên dốc chỉ bằng côn – ga, nghĩa là âm một ít hay một nửa chân côn và mớm ít ga vừa phải để xe đứng tại dốc, nếu xe có hiện tượng lùi bạn nên thêm chút ga, nếu xe hơi nhích bạn giảm chút ga.

Kỹ thuật lái xe số sàn lên – xuống dốc

Trong lúc nóng vội, các lái xe thường không kiểm soát được chân ga , chân côn và chân phanh dẫn đến việc bị tụt dốc lúc đề pa, để cải thiện tình trạng đó bạn cần nắm được những kỹ thuật lái xe số sàn lên xuống dốc an toàn như:

• Không điều khiển được chân côn, dẫn đến nhả côn quá tầm, dẫn đến chết máy.
• Trước khi nhả côn, phải ga thốc lên tầm vòng tua máy 1.500 – 2.000 vòng/phút, nhưng trong quá trình nhả côn lại không giữ đều chân ga khiến đầu xe sẽ không ngóc lên được.
• Khi nhả côn, đầu xe chưa ngóc lên đã cắt phanh tay, khả năng tụt dốc là 95%. Bạn vẫn chỉ có thể cứu bạn nếu nhã thêm chút côn và ga thốc lên.
• Sau khi cắt phanh tay, không giữ nguyên chân côn, chân ga lúc bắt đầu cắt phanh tay. Khả năng tụt dốc là 98%, 2% cho bạn bình tĩnh đạp côn, phối hợp với phanh và kéo phanh tay để thực hiện lại cú đề-pa.

Tóm lại trong quá trình từ lúc bắt đầu thực hiện cú đề-pa ngoạn mục của bạn thì tay phải của bạn luôn cầm lấy cái phanh tay và hãy thật bình tĩnh. Đối với những xe ô tô máy còn ngon có thể đề-pa như sau mà không cần kéo phanh tay:

• Đạp côn với phanh để dừng trên dốc.
• Khi đi, bạn hơi nhả côn thật từ từ, khi thấy xe rung rung lên, chuyển chân phanh sang chân ga, ga thốc lên, đảm bảo lên dốc 100%. Cách này chỉ dùng cho thời gian đỗ xe ngắn, nếu không sẽ xảy ra tình trạng mỏi chân.