Thước lái ô tô là gì? Tổng quan về sữa chữa và bảo dưỡng thước lái ô tô

Thước lái ô tô là gì?

Thước lái là một bộ phận vô cùng quan trọng trên xe ô tô, nên chúng có cấu tạo khá chắc chắn và làm việc vô cùng bền vững. Tuy nhiên, không phải là chúng không gặp phải những trục trặc khi hoạt động lâu năm, và nhất là trên các thước lái trợ lực điện.

Hệ thống thước lái ô tô được thiết kế để đảm nhiệm chức vụ điều khiển xe chuyển động, điều hướng ô tô dễ dàng thông qua vô lăng. Ngày nay, nhiều chiếc xe sử dụng cơ cấu lái thanh răng- bánh răng. Đây là hệ thống kết nối vô lăng với bánh xe trước. Nó cho phép người lái xoay bánh xe sang trái và phải. Khi bạn xoay vô lăng thì làm cho thước lái di chuyển. Bơm trợ lực sẽ giúp bạn đánh lái dễ dàng hơn nhiều so với việc sử dụng những chiếc xe cũ mà không có hệ thống trợ lực tay lái.

Một số mẫu xe hiện đại sử dụng hệ thống trợ lực tay lái điện thay vì hệ thống trợ lực thủy lực. Nói cách khác, thước lái biến đổi chuyển động tròn của vô lăng thành chuyển động tịnh tiến và giúp các bánh xe hướng sang trái và phải.

Các hư hỏng thường gặp trên hệ thống lái và cách khắc phục

Như chúng ta đã biết, hệ thống lái trên ô tô giúp xe chuyển động theo sự điều khiển của tài xế thông qua vô lăng. Không chỉ vậy, hệ thống lái còn có ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn của chiếc xe và chính bản thân chúng ta.

Bạn thử tưởng tượng điều gì sẽ xảy ra khi chiếc xe không tuân theo điều khiển của bạn khi bạn đánh lái? Một tai nạn tiềm ẩn dành cho những người trên xe và những ai đang tham gia giao thông trên đường.

Trong quá trình chúng ta sử dụng xe, các chi tiết trong hệ thống lái sẽ chịu tác dụng của các lực làm cho chúng có thể hao mòn, biến dạng, hoặc gây ra hư hỏng,… may mắn thay là chúng ta sẽ cảm nhận được các dấu hiệu trước khi hệ thống lái của xe bạn mất kiểm soát.

Có cảm giác nặng tay lái

Hiện tượng này làm bạn thấy thật khó chịu khi phải tốn sức để đánh lái với chiếc xe của mình và nó còn thiếu an toàn khi bạn di chuyển trên đường nữa, nhất là khi xe cộ đông đúc trong giờ cao điểm. Khi xe bạn có hiện tượng trên, điều đầu tiên nên xem xét là phải kiểm tra dầu và bơm trợ lực lái. Có thể dầu trợ lực lái của xe bạn thấp hơn mức low hoặc bơm trợ lực của bạn bị hư hỏng dẫn đến điều này. Trường hợp này có thể do bơm trợ lực bị mòn cánh bơm, hở đường dầu tới thước lái hoặc bị xước bề mặt bơm.

Khi xe có tình trạng trên, lái xe có thể tự kiểm tra mức dầu trợ lực lái của xe bằng mắt thường, xem mức dầu trợ lực nằm trong khoảng min – max (full – low) là được. Nếu thiếu dầu trợ lực bạn hãy đến gara gần nhất để châm thêm dầu đảm bảo cho hệ thống lái hoạt động tốt. Trường hợp mức dầu trợ lực lái của xe vẫn đảm bảo, bạn hãy đem xe đến trung tâm sửa chữa để kiểm tra và sửa chữa. (có thể bạn sẽ phải thay cánh bơm trợ lực, thay ống dẫn dầu hoặc gia công lại bề mặt bơm).

Xuất hiện dấu hiệu tay lái trả chậm

Hiện tượng này thường đi chung với tay lái nặng do bơm trợ lực của xe hoạt động kém. Việc này có thể do áp suất và lưu lượng dầu qua bơm giảm khiến thước lái dịch chuyển chậm khi ta đánh lái. Thước lái bị hở séc măng bao kín làm dầu lọt qua khoang bên cũng gây ra hiện tượng chậm trả lái. Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác như: các đăng lái hoặc thanh dẫn động lái khô mỡ, bị mòn làm tăng lực ma sát khi ta trả lái.

Trong trường hợp này, chúng ta nên lái xe đến gara để kiểm tra và bảo dưỡng. xe của bạn sẽ cần bôi mỡ bôi trơn vào các khớp bị khô, gia công hoặc thay thế các khớp bị hỏng. Trường hợp séc măng bao kín của thước lái bị hở cần thay bộ séc măng mới.

Tiếng kêu lạ trong hệ thống lái xe ô tô

Khi đánh lái điều khiển xe mà hệ thống lái phát ra tiếng kêu bất thường, tiếng kêu lạch cạch hoặc re re khi bạn vào cua hoặc xoay vô lăng là một “triệu chứng” phổ biến của hệ thống lái và thước lái bị hỏng.

Thông thường, bạn có thể nghe thấy một tiếng đập mạnh khi chuyển hướng như khi ra hoặc vào làn đường. Khi thước lái bị mòn, các bộ phận khác sẽ bắt đầu trở nên lỏng lẻo. Đó là lý do tại sao bạn nghe thấy lạch cạch hay re re khi bạn đánh vô lăng. Bạn cũng có thể nghe thấy tiếng kêu cót két khi lái do ma sát của thước lái hoặc do thiếu chất bôi trơn.

Khi mức dầu trợ lực xuống quá thấp hoặc bơm trợ lực hoạt động kém, khi ta đánh hết lái sẽ nghe tiếng kêu “re re” nhưng trước khi có hiện tượng này ta có thể phát hiện tay lái nặng hoặc trả lái bất thường. Khi đánh lái nhẹ mà có tiếng kêu lục khục dưới gầm thì có thể là do bạc lái bị mòn, bị rơ.

Đối với dòng xe sử dụng đai dẫn động riêng biệt, khi đánh lái mà nghe có tiếng kêu rít khó chịu thì đó là do đai dẫn động bị trùng, dẫn đến hiện tượng trượt gây ra tiếng kêu.

Khi bạn phát hiện tiếng kêu bất thường của hệ thống lái xe mình, hãy tự kiểm tra mức dầu trợ lực và châm thêm nếu cần thiết, đến trung tâm sửa chữa, bảo dưỡng để được kiểm tra và sửa chữa. Xe bạn có thể cần điều chỉnh lại bạc lái, tăng dây đai dẫn động hoặc thay thế nếu dây đai bị chai mòn.

Rotuyn lái – Thanh cân bằng

Các rotuyn lái bị mòn hay lỏng cũng có thể là nguyên nhân gây ra độ trễ khi đánh vô lăng Chúng thường bị mòn rất nhanh và cần được thay mới sau khoảng 120.000 – 170.000 km. Ô tô thường có các rotuyn trong và ngoài, chúng nối trực tiếp với thước lái. Hãy kiểm tra cả hai xem chúng có bị mòn quá mức không. Thường thì bạn sẽ thấy rằng rotuyn bên ngoài bị mòn trước. Thông thường, người lái nghĩ rằng thước lái bị hỏng trong khi thực tế là các rotuyn mới là nguyên nhân của vấn đề.

Vành tay lái bị rơ

Độ rơ vành tay lái sẽ phản ánh độ rơ của hệ thống lái. Tình trạng này do quá trình sử dụng lâu ngày nên các khớp nối như khớp trục trung gian, khớp cầu, trục các đăng lái bị mòn làm gia tăng độ trễ khi lái xe. Khi độ rơ vành tay lái nhiều, bạn nên mang xe đến trung tâm sửa chữa để được bôi thêm mỡ bôi trơn vào các khớp lái và điều chỉnh hay thay mới bạc lái.

Hiện tượng chảy dầu ở thước lái

Đây là hiện tượng khá phổ biến ở hệ thống lái trợ lực thủy lực. Nguyên nhân chính của hiện tượng này là do phớt thước lái bị chảy dầu, tuổi thọ của phớt thước lái thấp nên sau một thời gian sử dụng gây ra chảy dầu, một trường hợp khác là do chụp bụi lái bị rách làm cho nước, bụi xâm nhập phá hỏng phớt thước lái gây ra hiện tượng trên. Đai siết hai đầu thước lái không chặt làm rỗ ti, phá hỏng phớt.

Ngoài ra hệ thống lái trợ lực thủy lực còn xảy ra một số vấn đề như nhẹ lái do van điều chỉnh áp suất dầu hỏng, đánh lái không hết do điều chỉnh rô tuyn lái không đúng hoặc làm cạ bánh xe, việc đánh lái xuất hiện các khoảng nặng nhẹ khác nhau do thước lái bị cong, thước lái bị rơ do thanh răng và vít trục lái mòn…

Khi nào cần phải thay thước lái ô tô?

Điều này chỉ được kết luận khi các kỹ thuật viên kiểm tra thực tế. Nhưng sẽ có những trường hợp đặc biệt thường gặp khi sửa chữa thước lái như sau:

• Vô lăng luôn có một độ trễ cho phép theo từng hãng. Khi kiểm tra hoạt động của vô lăng, nếu thước lái bị quá mòn, thì vô lăng khi đánh lái có độ trễ rất lớn. Hoặc đánh lái mà bánh xe không di chuyển được nữa.
• Trước khi các kỹ thuật viên có kết luận thước lái đang gặp vấn đề. Các kỹ thuật viên luôn kiểm tra rotuyn lái trong và và rotuyn lái ngoài. Bởi các rotuyn lái trong/ngoài bị mòn hoặc hư hỏng cũng gây ra những dấu hiệu nêu trên.